Recip-e sprak met Alain Bourda, stafmedewerker bij het ziekenfonds Solidaris, over de geplande digitalisering van de verwijsvoorschriften tussen neus-keel-oorarts (NKO-arts) en audiciens. Dit traject biedt – op termijn – heel wat voordelen voor zowel patiënten, artsen, audiciens en ziekenfondsen. “Nadenken over digitalisering geeft nieuwe perspectieven en doet je nadenken over mogelijkheden die er vroeger niet waren.“
Met zo’n 72.000 verwijsvoorschriften per jaar vormen ze eerder een kleinere groep van zorgverleners die gebruik maken van de verwijsvoorschriften. Toch werd de digitalisering van het traject voor de doorverwijzing naar een audicien recent gestart. Geschat wordt dat begin 2026 de digitale verwijsvoorschriften voor de audiciens op het terrein beschikbaar zijn.
“Het belang van de digitalisering mag niet worden onderschat. Het opent heel wat mogelijkheden, voor zowel de patiënt met gehoorproblemen, als de audicien en de neus-keel-oorarts (NKO-arts)”, vertelt Alain Bourda, apotheker van opleiding en werkzaam als stafmedewerker bij het ziekenfonds Solidaris. Vanuit zijn functie is hij lid van de Overeenkomstencommissie voor de audiciens van het RIZIV, en maakt hij deel uit van de werkgroep rond de digitale verwijsvoorschriften van Recip-e en RIZIV.
Audiciens zijn vragende partij voor digitalisering die ook administratief verlichting brengt
Dhr. Bourda legt uit hoe het traject van een doorverwijzing naar de audicien verloopt. “Het start bij de NKO-arts. Die stelt vast dat de patiënt minder goed hoort en dat hij kan geholpen worden met één of twee hoorappara(a)ten. Vervolgens maakt de NKO-arts een voorschrift voor een doorverwijzing naar een audicien via de zogenaamde ‘bijlage 17’.”
Wanneer de patiënt met het verwijsvoorschrift bij de audicien komt, geeft die het voorschrift af. Dit zorgt voor een therapeutische relatie tussen de patiënt en de audicien. De patiënt krijgt, na een gesprek met de audicien en de nodige testen, een voorstel van de audicien voor een bepaald hoorapparaat. Dat kan hij testen tijdens de proefperiode die dan start. Na de proefperiode vervolledigt de audicien het formulier.
“Zoals je ziet is het best een administratief proces. Audiciens zijn dan ook vragende partij voor digitalisering”, vertelt Dhr. Bourda.
De dubbele rol van de ziekenfondsen
In dit hele proces nemen de ziekenfondsen verschillende rollen op. In de eerste plaats is er de controlerende rol. “Wanneer patiënten tevreden zijn van hun hoorappara(a)t(en) en de proefperiode is afgelopen, gaan ze opnieuw naar de NKO-arts. Die vervolledigt de bijlage 17 en bevestigt op die manier wat de audicien afleverde. De adviserend-arts van het ziekenfonds beoordeelt de aflevering en keurt ze al dan niet goed.”
Eens de audicien het akkoord ontvangt van de adviserend-arts mag die een factuur opmaken voor de patiënt. De patiënt betaalt de factuur en ontvangt een getuigschrift van aflevering, dat ook naar het ziekenfonds wordt gestuurd. Vervolgens betaalt het ziekenfonds het hoorapparaat terug aan de patiënt.
Naast de controlefunctie wijst Dhr. Bourda ook op de informerende rol die de ziekenfondsen opnemen. “Het is opvallend hoe weinig mensen iets weten over hoorapparaten en de terugbetaling ervan. Daar ligt zeker een rol weggelegd voor de ziekenfondsen.” Zo werkte Solidaris in het verleden mee aan een campagne met het RIZIV en de audiciens om gehoorproblemen meer bekend te maken bij huisartsen. “De campagne had als doel de aandacht te vestigen op de problemen die mogelijk veroorzaakt worden door een verminderd gehoor”, vertel Dhr. Bourda. “Een recent WHO-rapport toonde immers aan dat mensen die minder goed horen en geen hoorapparaat dragen meer kans maken om terecht te komen in sociale isolatie, om dementie te ontwikkelen, … Geestelijke gezondheid is een veel besproken thema, dus we moeten er aandacht voor hebben en beseffen dat een hoorapparaat mogelijk een oplossing kan zijn.”
Een eerste stap in de digitalisering
Het moet duidelijk zijn dat op dit moment enkel de verwijsvoorschriften worden gedigitaliseerd. Het proces met de ziekenfondsen blijft – zoals nu het geval is – op papier verlopen. “De audiciens zouden graag alles gedigitaliseerd zien, maar die fase is nog niet gestart. Alle partijen hopen natuurlijk dat dit zo snel mogelijk wordt aangevat”, verduidelijkt Dhr. Bourda.
De focus van de digitalisering ligt momenteel op het traject van de doorverwijzing tussen de NKO-arts en de audicien via het formulier ‘bijlage 17’. De digitalisering van dit formulier zal volgens Dhr. Bourda de zorg verbeteren en de administratieve last verminderen, voor zowel de patiënt, de arts als de audicien.
“Een eerste voordeel van de digitalisering is dat het voorschrift vollediger zal zijn en meer context zal bevatten. Er zullen immers velden zijn die de arts moet invullen alvorens die het voorschrift kan versturen. Dit zal ervoor zorgen dat de patiënt op een meer kwalitatieve manier wordt geholpen. Voor de NKO-arts zal het invullen van het verwijsvoorschrift makkelijker zijn.”
“Daarnaast zal de audicien sneller – bijvoorbeeld wanneer de patiënt belt voor een afspraak – een voorschrift kunnen ontvangen en consulteren, op voorwaarde dat er een therapeutische relatie is. Wanneer de patiënt vragen heeft over een voorschrift en die stelt aan de audicien, zal het makkelijker zijn voor de audicien om te helpen omdat die het voorschrift al in digitale vorm voor zich heeft.”
Voor patiënten is het volgens Dhr. Bourda een voordeel dat ze het digitale voorschrift niet kunnen verliezen. Toch blijft de mogelijkheid voor een papieren print bestaan, net zoals bij het geneesmiddelenvoorschrift. “Patiënten die minder digitaal vaardig zijn, voelen zich immers niet altijd goed bij zo’n digitaal voorschrift. En het gaat dan niet altijd om oudere personen, die vaker een hoorapparaat nodig hebben. We horen ook verhalen van jonge mensen die minder digitaal vaardig zijn. We mogen hen niet uit het oog verliezen.”
Geen knelpunten, maar opportuniteiten
“Tijdens zo’n digitaliseringstraject denk je na over het proces en stel je zaken in vraag: is dit wel logisch? De discussies in de werkgroep gaven nieuwe perspectieven, digitalisering geeft mogelijkheden die er vroeger niet waren. Zo kan het op termijn een idee zijn om patiënten een overzicht te geven van alle audiciens in de buurt wanneer ze een verwijsvoorschrift ontvingen. Op zich bestaat dat overzicht nu al, maar het is niet erg gebruiksvriendelijk. Het kan een idee zijn voor Recip-e om dit gebruiksvriendelijker te maken.”
“De digitalisering geeft opportuniteiten voor alle betrokken partijen: de patiënt, de audicien, de NKO-arts en het ziekenfonds.”
