Arts-klinisch bioloog Marc Moens is sinds 2010 betrokken bij Recip-e, waarvan tien jaar als voorzitter van de vzw. ‘De aanleiding om me te engageren binnen Recip-e was mijn interesse in de digitalisering binnen mijn eigen beroep, de klinische biologie.’ Als voorzitter is hij nauw betrokken bij de aankomende digitalisering van de verwijsvoorschriften. ‘Het is een multidisciplinair traject, met een meerwaarde voor patiënten en zorgverleners.’
Traject in drie etappes
Het traject voor de digitalisering van de zogenaamde verwijsvoorschriften startte midden 2022. ‘In juli vorig jaar organiseerden we een kick-off samen met het RIZIV. Hierbij waren de vertegenwoordigers van de betrokken zorgverstrekkers en voorschrijvers aanwezig’, vertelt Dr. Moens.
Recip-e stelde daar een gefaseerde aanpak voor om de digitalisering te implementeren. Zo start men met de voorschriften voor de thuisverpleegkundigen. In een tweede fase gaat het om onder meer de voorschriften van de bandagisten, de kinesitherapeuten, de medische beeldvorming, de orthopedie en de audiciens. In de laatste fase komen de resterende beroepen aan de beurt, zoals de vroedvrouwen, de diëtisten, de ergotherapeuten, de orthopedisten en de logopedisten. De klinische biologie maakt deel uit van die laatste groep.
‘In de klinische biologie verlopen al heel wat processen digitaal’, licht Dr. Moens toe. ‘Wanneer we het hierbij hebben over verwijsvoorschriften, gaat het – en dat is ook zo voor de medische beeldvorming – om voorschriften tussen artsen. Dat is een andere insteek waarmee we rekening moeten houden.’
Informatiecampagnes en opleidingen
Recip-e bouwde reeds ervaring op in digitaliseringsprojecten met onder meer de implementatie van de digitalisering van de farmaceutische voorschriften en de dematerialisatie daarvan. De rol van Recip-e in het huidige verwijsvoorschriftenproject is wat Dr. Moens betreft duidelijk: ‘Recip-e heeft de belangrijke opdracht om de noden op het terrein op te pikken en er een oplossing voor te vinden. We analyseren alle informatie die we ontvangen, zoeken oplossingen en tenslotte wordt alles omgezet in informaticataal.’
Op termijn voorziet Recip-e samen met de beroepsorganisaties de nodige informatiecampagnes en opleidingen voor voorschrijvers, verstrekkers en patiënten. Om dit te realiseren richt Recip-e een communicatiewerkgroep op. ‘De werkgroep zal input leveren om onder meer de FAQ’s (lijst van meest gestelde vragen, n.v.d.r.) op te stellen‘, verduidelijkt Dr. Moens. ‘Daarnaast zijn er de algemene infocampagnes die we vormgeven zoals we deden voor de dematerialisatie van de elektronische farmaceutische voorschriften. De ervaring uit dat traject nemen we mee, we hebben daar de kinderziektes al doorgemaakt.’
Een multidisciplinaire aanpak vraagt tijd
Het hele proces is volgens de voorzitter van Recip-e een multidisciplinair gegeven. ‘Uiteraard is er een specifieke insteek voor elke beroepsgroep. Elk beroep heeft immers een eigen problematiek, eigen vragen waarop een antwoord moet worden gevonden. Maar er is wel een algemeen stramien waaraan de informatisering moet voldoen. Dat loopt gelijk voor alle betrokken beroepen.’ Hij legt daarbij de link met de praktijk. ‘Bij chronische patiënten zijn er meerdere zorgverleners betrokken, bijvoorbeeld de huisarts, de apotheker, de thuisverpleegkundige, de arts-specialist en de kinesitherapeut. Met de digitalisering van de verwijsvoorschriften is dat niet anders. Het zal makkelijker zijn om informatie te delen tussen zorgverleners en die informatie in de dossiers van de betrokken beroepen te implementeren.’
Maar die multidisciplinariteit maakt het traject ook meer complex. Er is immers meer tijd en energie nodig om de verschillende doelgroepen samen te brengen voor overleg. ‘Voor veel beroepen is het op dit moment nog een verre toekomst. Maar om dat toekomstbeeld te realiseren en uit te werken moet er nu tijd vrijgemaakt worden. En dat is voor zorgverleners niet zo evident.’ Naast de verschillende zorgberoepen, de patiëntenverenigingen en de softwarehuizen zijn ook de ziekenfondsen betrokken bij het traject.
Keuzevrijheid voor de patiënt
Wanneer het gaat over de impact voor de patiënten, zijn er voor Dr. Moens verschillende voordelen van de digitalisering. ‘Patiënten zullen sneller beschikken over hun verwijsvoorschrift, het proces zal efficiënter gebeuren en met minder kans op fouten. Hierdoor gebeurt ook de opvolging beter.’ Die elementen dragen volgens hem bij tot het verhogen van de kwaliteit van de zorg. ‘Ook hebben patiënten meer mogelijkheden om hun zorg mee op te volgen’, vult hij aan.
Het proces van de verwijsvoorschriften zal gedigitaliseerd en bij voorkeur gedematerialiseerd (dus zonder papieren afdruk, n.v.d.r.) gebeuren. Voor patiënten die minder digitaal vaardig zijn kan de voorschrijver het voorschrift nog steeds afdrukken, waarna patiënten het kunnen aanbieden aan de verstrekker van hun keuze. Dr. Moens hecht veel belang aan die keuzevrijheid: ‘Patiënten kiezen vrijelijk hun zorgverlener op het moment dat ze zorg nodig hebben. Het is niet omdat hun voorschrijver een voorschrift opstelt, dat ze per definitie die zorg moeten gaan halen. Het zou natuurlijk logisch zijn dat ze dat wel doen, maar het blijft een vrije keuze.’
Tevreden gebruikers betekent een geslaagde implementatie
Voor de digitalisering van de verwijsvoorschriften gaat Recip-e stap per stap te werk. Samen met de softwarehuizen, die een belangrijke partner zijn in dit verhaal. Op dit moment zijn de softwareaanbieders reeds betrokken en is er regelmatig overleg. ‘Zij zetten het proces om naar bruikbare informaticataal, en zorgen voor een gebruiksvriendelijk systeem’, vertelt Dr. Moens.
Hij verwijst ook naar het proces van de farmaceutische voorschriften, dat voor hem een goed voorbeeld is voor het aankomende project. ‘Er is af en toe eens een probleem, maar dat zit vaak niet – of niet alleen – bij Recip-e dat een schakel is in de keten van het eHealth systeem. Ik ben fier op de manier hoe we Recip-e in die keten hebben gerealiseerd.’ De digitalisering van de verwijsvoorschriften zal op een gelijkaardige manier verlopen, al is de doelgroep nu meer divers. ‘De implementatie is geslaagd als onze gebruikers tevreden zijn: voorschrijvers, verstrekkers en patiënten’, aldus Dr. Moens.
